Toplumda en yaygın görülen sebep mide asididir. Buna — Reflü Özofajit —denir (GÖRH — gastroözofageal reflü hastalığı). Bu durum yemek borusu ve mide arasında kapağın yetersiz olmasına bağlıdır (bkz: LES Gevşekliği).
Dinreç sistemi zayıf olan hastalarda bakteri, mantar veya virüs enfeksiyonu olabilir (özofageal kandidiyasis, Herpes özofajit). Yakıcı maddeler örneğin asit veya alkali içildiğinde yemek borusunu tahriş edebilir. Bu durum genelde çocuklarda, akli dengesi bozuk hastalar veya intihar girişimlerinde görülür. Ayrıca yemek borusu ışın tedavisi (radyoterapi), burundan hortum takılması (nazogastrik sonda) veya endoskopi gibi işlemler esnasında iltihaplanabilir. Bazı yiyecek ve içeceklere karşı alerji durumu yemek borusunu etkileyebilir (bkz: özinofilik özofajit, makalenin devamında).
Özofajit bazı hastalıkların sadece bir parçası olabilir mesela Crohn hastalığı.
Özofajit Nasıl anlaşılır?
Yemek borusunu büyük kısmı göğüs kafesinde yer alır. Dolayısıyla özofajit durumlarında mide ve göğüste yanma, ekşime, bulantı ve ağrı görülebilir. Ayrıca yutma zorlu — disfaji — ve ağrılı yutkunma — odinofaji — eşlik edebilir. Bu şikayetler özellikle — yemeklerden sonra — artış gösterebilir.
Tanıya yönelik önce Endoskopi yapılabilir (bkz: Endoskopi nasıl yapılır?). Endoskopide iltihabın derecesi ve şiddeti — Los Angeles (LA) — sınıflamasına göre yapılabilir.
Özofajitin LA Sınıflanması
- Grade A Özofajit — 5 mm’den kısa bir veya daha fazla mukoza kaybı
- Grade B Özofajit — 5 mm’den uzun bir veya daha fazla mukoza kaybı (mukoza kıvrımları arasında bağlantı yok)
- Grade C Özofajit — mukoza kıvrımları arasında uzanan mukoza kaybı (özofagus çevresinin <%75 daha azı)
- Grade D Özofajit — özofagus çevresinin >%75’den fazlasını kapsayan mukoza kaybı.
Özofajit nasıl tedavi edilir?
Tedavi nedenlere göre yapılır. Asit reflüsüne bağlı özofajitlerde mide asidini azaltan çeşitli ilaçlar verilebilir. Enfeksiyon durumlarında antibiyotikler başlatılır.
Erken tanı çok önemlidir. Tedavi edilmediği takdirde yemek borusunda ciddi hasar oluşur. Bu hasara bağlı bazen darlıklar bazen de doku değişimi görülebilir (displazi, metaplazi, Barrett özofagusu).
İlerleyen ve tedavi edilmeyen olgularda ise yemek borusu kanserinin gelişme olasılığı vardır (Özofagus CA). Cerrahi tedavide ise çeşitli anti-reflü ameliyatlar uygulanabilir.
Özel Durumlar
LES Gevşekliği (KÖS)
LES Gevşekliği durumunda midede bulunan asit yemek borusuna doğru ilerler ve orada tahriş ve yara oluşmasına neden olur (Reflü Özofajit). Bu durum Gastro-Özofageal Reflü Hastalığı (GÖRH) olarak da bilinir. LES Gevşeklği hakkında daha fazla bilgi için: KÖS ne demek? LES Gevşekliği Nedir?
Eozinofilik Özofajit
Bu durumda beyaz kan hücreleri (eozinofil) yemek borusunda birikir. Kronik bağışıklık sistemi hastalığıdır. Eozinofilik Özofajit hakkında daha fazla bilgi için: Eozinofilik Özofajit belirtileri nelerdir?
Barrett Özofagusu nedir?
Bu durumda yemek borusunu kaplayan örtü değişime uğrar ve barsak astarını andıran dokuya dönüşür. Barrett’s özofagusunu yemek borusu kanseri (Özofagus CA) riskini arttırır. Barrett özofagusun hakkında daha fazla bilgi için: Barrett Özofagusu nedir?
Odinofaji
Odinofaji ağrılı yutkunma demektir. Odinofaji hakkında detaylı bilgi için: Odinofaji: Sebepleri, tanı ve tedavi yöntemi
Kaynak: https://www.ertanbeyatli.com/ozofajit-nedir/
Yararlanan Kaynak: Op. Dr. Ertan Beyatlı - ertanbeyatli.com